Κέντρο Ταυτοποίησης Μεταναστών και Προσφύγων, Βαθύ Σάμου
Η Ομάδα της Ιατρικής Παρέμβασης που δραστηριοποιήθηκε στο Κέντρο Ταυτοποίησης Μεταναστών και Προσφύγων στο Βαθύ της Σάμου σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, από το 2013 έως και το 2017, αποτελείτο από γιατρούς, νοσηλευτές, κοινωνικούς επιστήμονες, ψυχολόγους και βοηθητικό προσωπικό και παρείχαν τις υπηρεσίες τους σε καθημερινή βάση.
Οι παρεχόμενες υπηρεσίες αφορούσαν τον ιατρικό έλεγχο των επωφελούμενων και την παροχή πρωτοβάθμιας περίθαλψης, την παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και τη διάθεση φαρμακευτικών σκευασμάτων, κλινοσκεπασμάτων, ειδών ατομικής υγιεινής, ιματισμού και υπόδησης.
Σχετικά με την παροχή των Ιατρικών Υπηρεσιών, σε πρώτη φάση πραγματοποιούνταν ιατρικός έλεγχος σε όλους τους νεοεισαχθέντες. Στη συνέχεια, γινόταν λήψη ιατρικού ιστορικού και εξέταση των ασθενών, συμπλήρωση και επίδοση Κάρτας Υγείας, αναγνώριση οξέων προβλημάτων και χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Σε περίπτωση που κρινόταν αναγκαίο, γινόταν παραπομπή των σοβαρών περιστατικών σε δημόσιο νοσοκομείο για περαιτέρω έλεγχο και εξετάσεις. Ακόμη, γινόταν εξακρίβωση των χρόνιων ασθενειών (πχ διαβήτης, TB), συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς υγείας, αναγνώριση ευάλωτων περιστατικών και παραπομπή τους στην κοινωνική και ψυχολογική υπηρεσία. Τέλος, σημαντικές ήταν οι δράσεις σχετικά με τη συμβουλευτική ιατρική και τις οδηγίες για προληπτική ιατρική.
Η Κοινωνική Υπηρεσία ήταν υπεύθυνη για την καταγραφή συγκεκριμένων αιτημάτων (διεθνής προστασία, στέγαση), την προστασία και την παραπομπή στις κατάλληλες υπηρεσίες, καθώς και για την καταγραφή, παραπομπή, προστασία και τοποθέτηση σε Δομές Φιλοξενίας, ευάλωτων περιπτώσεων. Ακόμη, σημαντικό έργο της υπηρεσίας ήταν η παροχή κοινωνικής υποστήριξης και περαιτέρω διερεύνηση σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο, καθώς και η κάλυψη βασικών αναγκών, μέσω της παροχής ειδών προσωπικής υγιεινής, ρουχισμού, υποδημάτων, κλινοσκεπασμάτων και sleeping bags. Τέλος, στο μέτρο του εφικτού, ήταν υπεύθυνη για την οργάνωση δημιουργικών δραστηριοτήτων για τους επωφελούμενους του κέντρου.
Η Ψυχολογική Υπηρεσία πραγματοποιούσε ατομικές συνεντεύξεις, με στόχο τη διερεύνηση της παρούσας κατάστασης και της ευαλωτότητας, την ψυχολογική αξιολόγηση, την αναγνώριση ανηλίκων σε ειδικές περιπτώσεις και την αναγνώριση ατόμων με ιστορικό εξαρτήσεων. Ακόμη, παρείχε ψυχολογική παρακολούθηση των ευάλωτων περιστατικών σε άμεση συνεργασία με την κοινωνική υπηρεσία και τον ψυχίατρο. Επιπλέον, ήταν υπεύθυνη για την παροχή εξειδικευμένων παρεμβάσεων σε επείγουσες καταστάσεις κρίσεων και για τη διεξαγωγή συγκεκριμένων ψυχοκοινωνικών δραστηριοτήτων ανά ομάδα στόχου σε συνεργασία με τον κοινωνικό λειτουργό.
Κέντρο Πρώτης Υποδοχής Φυλακίου Έβρου
Το πρόγραμμα ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2013 και ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2015.
Οι παρεχόμενες υπηρεσίες περιλάμβαναν:
Ιατρική Υπηρεσία
- Λήψη ιατρικού ιστορικού ασθενών και συμπλήρωση των αντιστοίχων εντύπων στο σύστημα καταγραφής της υπηρεσίας.
- Εξέταση ασθενών.
- Αντιμετώπιση οξέων παθήσεων και χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής.
- Αντιμετώπιση κρίσεων.
- Παραπομπή περιστατικών σε κρατικά νοσοκομεία και συνεργασία για την βέλτιστη αντιμετώπιση των περιστατικών
- Έλεγχος ειδικών προβλημάτων υγείας (π.χ. διαβήτης) και συνεργασία με αρμόδιους φορείς.
Κοινωνική Υπηρεσία
- Καταγραφή κοινωνικού ιστορικού και αιτημάτων.
- Εισήγηση και διευκόλυνση διαδικασιών για την ανηλικότητα των ασυνόδευτων.
- Ενημέρωση για τη διαδικασία εύρεσης στέγασης στα άτομα που εξέφραζαν βούληση για διεθνή προστασία στην Ελλάδα.
- Διερεύνηση ευαλωτότητας: οικογένεια, γυναίκα σε κατάσταση εγκυμοσύνης, υπερήλικας, ασυνόδευτος ανήλικος, αναφερόμενο θύμα βασανιστηρίων, θύμα σωματεμπορίας, θύμα κακοποίησης (εργασιακή, σεξουαλική και σωματική).
- Αναγνώριση και διερεύνηση των θυμάτων βασανιστηρίων ή των θυμάτων σωματεμπορίας (human trafficking), σε συνεργασία με την ιατρική και ψυχολογική υπηρεσία.
- Συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ ως η κύρια υπεύθυνη για την ενημέρωση του νομικού πλαισίου και τα δικαιώματα των κρατουμένων.
- Διεξαγωγή ομάδων με κύριο στόχο την ομαλή λειτουργικότητα, την εξομάλυνση των σχέσεων καθώς και την ανάθεση αρμοδιοτήτων (των φιλοξενούμενων) ως προς την καλύτερη παραμονή τους στο ΚΕ.Π.Υ.
- Καταγραφή των φιλοξενούμενων στην περίπτωση που επιθυμούσαν να επαναπατριστούν στη χώρα καταγωγής τους.
- Κάλυψη βασικών αναγκών όπως ενδύματα, υποδήματα, γραφική ύλη, παιχνίδια, ομάδες ψυχαγωγίας και δημιουργικής απασχόλησης.
- Συνεργασία με την ψυχολόγο για τη βέλτιστη διαχείριση των περιστατικών.
- Κοινωνική στήριξη οικογενειών και δημιουργική απασχόληση των μελών τους.
- Διεξαγωγή ομαδικών δραστηριοτήτων στο χώρο φιλοξενίας.
Ψυχολογική Υπηρεσία
- Καταγραφή ιστορικού ψυχικής υγείας.
- Διερεύνηση παρούσας κατάστασης και περαιτέρω παρακολούθηση.
- Παροχή ψυχολογικής παρακολούθησης ευάλωτων περιπτώσεων σε συνεργασία με τον κοινωνικό λειτουργό.
- Συνεργασία με τον ιατρό του προγράμματος σε περιπτώσεις ψυχιατρικών περιστατικών που ήδη βρίσκονταν σε αγωγή. Παραπομπές ψυχικά νοσούντων στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας ή σε εφημερεύοντα νοσοκομεία.
- Παροχή εξειδικευμένων παρεμβάσεων σε επείγουσες καταστάσεις κρίσεων.
- Συνεργασία με τον κοινωνικό λειτουργό για τη διεξαγωγή συγκεκριμένων ψυχοκοινωνικών δραστηριοτήτων ανά ομάδα στόχου.
- Εκμάθησης βασικών τεχνικών αποφόρτισης και διαχείρισης του άγχους.
- Εξειδικευμένη προσέγγιση ως προς την ευαλωτότητα αναφερόμενων θυμάτων βασανιστηρίων είτε θυμάτων σωματεμπορίας (human trafficking).
- Εντοπισμός και υποστήριξη ατόμων με στερητικά συμπτώματα, σε συνεργασία με τον ιατρική υπηρεσία.
- Καταγραφή ψυχικής υγείας ενήλικων και ανήλικων φιλοξενούμενων, μέσα από μεθόδους ζωγραφικής, παιχνιδιού και άλλων απλών μεθόδων (rapid test), με στόχο την κάλυψη εξατομικευμένων αναγκών σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
- Συνεργασία όλων των ειδικοτήτων του κλιμακίου της ιατρικής και ψυχοκοινωνικής υπηρεσίας για ουσιαστική παρέμβαση στο χώρο των φιλοξενούμενων προκειμένου η θεραπευτική σχέση να έχει διάρκεια.
Κρατητήρια Αλλοδαπών
Σημαντική ήταν η παρουσία της Οργάνωσης στα κρατητήρια αλλοδαπών από το 2004 έως το 2014, στην Αμυγδαλέζα, στο Ρέντη, στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, στο Ελληνικό και στον Ασπρόπυργο.
Νοέμβριος 2004 – Φεβρουάριος 2006: κρατητήρια γυναικών και ανηλίκων, Αμυγδαλέζα.
Φεβρουάριος 2006 – Δεκέμβριος 2009: κρατητήρια ανδρών και γυναικών, Ρέντη
2010-2014: κρατητήριο, αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος
2011-2014: κρατητήρια Ασπροπύργου και Ελληνικού
2012-2014: κρατητήρια ανδρών, Αμυγδαλέζας
Οι υπηρεσίες που παρασχέθηκαν κατά τη διάρκεια του έργου ήταν οι εξής:
Ιατρικές Υπηρεσίες:
- Τακτικό Ιατρείο – Αντιμετώπιση οξέων παθήσεων και δρομολόγηση κατάλληλων εξετάσεων και θεραπείας σε συνεργασία με τα αντίστοιχα Νοσοκομεία εφόσον αυτό χρειαζόταν.
- Παρακολούθηση χρόνιων παθολογικών προβλημάτων.
- Έλεγχος ειδικών προβλημάτων υγείας (π.χ. διαβήτης, ειδικές λοιμώξεις) σε συνεννόηση με κρατικά Νοσοκομεία και φορείς για την καλύτερη αντιμετώπιση των προβλημάτων.
- Συμβουλευτική υγείας.
- Οδηγίες προληπτικής ιατρικής.
Ψυχολογική Υπηρεσία:
- Αντιμετώπιση προβλημάτων προσαρμογής.
- Άμεση αντιμετώπιση οξέων ψυχολογικών προβλημάτων.
- Εβδομαδιαία παρακολούθηση των ψυχιατρικών περιστατικών από ψυχίατρο.
- Αντιμετώπιση κρίσεων – ψυχολογική υποστήριξη.
- Διερεύνηση θυμάτων σωματεμπορίας (human trafficking)σε συνεργασία με τον κοινωνικό λειτουργό.
Κοινωνική Υπηρεσία:
- Λήψη κοινωνικού ιστορικού με τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των κρατουμένων (ηλικία, χώρα καταγωγής, οικογενειακή κατάσταση).
- Παραπομπή στις αρμόδιες υπηρεσίες περιπτώσεων που χρειάζονταν περαιτέρω βοήθεια.
- Διερεύνηση θυμάτων σωματεμπορίας σε συνεργασία με τον ψυχολόγο και παραπομπή στην αρμόδια υπηρεσία (anti-trafficking) της Ασφάλειας Αθηνών.
- Συμπληρωματικές πληροφορίες για τη διαδικασία ασύλου και ενημέρωση για τους ξενώνες φιλοξενίας.
Κρατητήρια Ασυνόδευτων Ανηλίκων
Το 2008 δημιουργήθηκε ειδικός χώρος κράτησης ασυνόδευτων ανηλίκων στα κρατητήρια της Αμυγδαλέζας. Τα μέλη της Οργάνωσής μας παρείχαν ιατροφαρμακευτική, ψυχοκοινωνική υποστήριξη καθώς και υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης και εκμάθησης ελληνικών στο σύνολο των ανηλίκων μέχρι και το τέλος του 2014.
Κατά το διάστημα αυτό επωφελήθηκαν από τις υπηρεσίες που παρασχέθηκαν πάνω από 3.200 παιδιά ηλικίας από 8 έως 17 ετών.
Οι παρεχόμενες υπηρεσίες αφορούσαν:
- Επίλυση Ιατρικών προβλημάτων.
- Συμβουλευτική σε θέματα αγωγής υγείας και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
- Κοινωνική υποστήριξη.
- Στήριξη θυμάτων σωματεμπορίας και διασύνδεσή τους με τις αρμόδιες υπηρεσίες.
- Ενημέρωση για τη διαδικασία ασύλου.
- Ενημέρωση για τους ξενώνες φιλοξενίας και παραπομπή σε αυτούς όσων επιθυμούσαν.
- Επίλυση ψυχολογικών και ψυχιατρικών προβλημάτων, αντιμετώπιση κρίσεων.
- Προληπτική παρέμβαση σε άτομα που αντιμετώπιζαν επιπρόσθετους κινδύνους λόγω παραβατικών συμπεριφορών (χρήστες ψυχοτρόπων ουσιών) σε συνεργασία με τον Ψυχίατρο και την Υπηρεσία MOSAIC του ΚΕΘΕΑ.
- Εκμάθηση ελληνικών σε βασικό επίπεδο.
- Δημιουργική απασχόληση.
